نسرین ستوده، وکیل زندانی ایرانی، Right Livelihood Award سال ۲۰۲۰ را دریافت می‌کن
بنا به اعلام «بنیاد روش زندگی صحیح» Right Livelihood Award در روز پنجشنبه، نسرین ستوده، وکیل ایرانی در حوزه حقوق بشر، که در حال حاضر به دلیل فعالیت‌هایش زندانی است، بخاطر ارتقای آزادی‌های سیاسی و اصل حاکمیت قانون در ایران، یکی از برندگان «جایزه روش زندگی صحیح» در سال ۲۰۲۰ است که عموماً با نام «جایزه جایگزین نوبل» شناخته می‌شود.
جایزه سوئدی «زیست صحیح» جایزه‌ای مشهور و بین‌المللی است که از سال ۱۹۸۰ به این سو، به پاس احترام به افراد شجاع و تحول‌آفرین اعطا می‌شود. این جایزه با ارج نهادن به اقدامات افراد شجاع و دوراندیش و ایجاد ارتباطات تأثیرگذار در سراسر جهان، به‌دنبال شتاب بخشیدن به تغییرات اجتماعی فوری و بلندمدت است.
ستوده سابقه‌ای طولانی در دفاع از حقوق زندانیان سیاسی، فعالان اپوزیسیون، زنان و کودکان در مقابل رژیم سرکوبگر ایران دارد. او در حال حاضر به‌دلیل ایستادگی دربرابر نظام حقوقی سخت و بی‌رحمانه این کشور در حال گذراندن مجازات طولانی زندان است. از اواسط ماه اوت، او در اعتراض به ادامه بازداشت خودسرانه زندانیان سیاسی و شرایط بسیار بد زندان‌های ایران در زمان همه‌گیری کووید-۱۹ اعتصاب غذا کرده است.
ستوده، علیرغم زندانی شدن و تهدیدهای مداوم خانواده‌اش، همچنان مدافعی سرسخت برای حقوق بشر و اصل حاکمیت قانون است.
وجه تمایز او «داشتن فعالیت‌های بی‌پروا، با وجود بودن در معرض خطر شخصی، برای ارتقای آزادی‌های سیاسی و حقوق بشر در ایران» است.
او اولین «تجلیل‌شونده» ایرانی است که «جایزه روش زندگی صحیح» را دریافت می‌کند.
رضا خندان، همسر نسرین ستوده چنین می گوید:
با درود و سپاس فراوان از بنیاد روش زندگی صحیح Swedish Right Livelihood Foundation بابت اهدای جایزه سالانه خود به نسرین و سه تن از فعالان عرصه حقوق بشر، قدردانی خود و همسرم نسرین ستوده را اعلام می‌کنم. بدون تردید این جوایز که نشانه‌ای از حمایت افکار عمومی و سازمان‌های حقوق بشری از مدافعان حقوق بشر و وکلای مدافعِ در معرض خطر است کمک شایانی است بر ارتقای حقوق بشر در کشورهای گوناگون.
همانگونه که می‌دانید؛ خانواده ما روزهای بسیار سختی را سپری می‌کنند. واکنش‌هایی که حکومت ایران در قبال نسرین و خانواده ما انجام می‌دهد در برخی موارد غیرقابل تصور و یا غیرقابل پیش‌بینی است و هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند تصورش را هم بکند. مسدود کردن حساب‌های بانکی نسرین، بازداشت دخترمان مهراوه، بازداشت من، حکم بسیار سنگین 38 و نیم نسرین، شلاق و …
دیدن نسرین توسط بچه‌ها بعد از40 روز اعتصاب غذا، شوک بزرگی برایشان بود. حکومت ایران فکر می‌کند ضربات محکم‌تر، شاید بتواند شیرازه خانواده را از هم بپاشد. سمت و سوی فشارها را به سمت کل خانواده نشانه رفته‌اند تا شاید کارساز شود.
نگرانی از وضعیت نسرین به قدری است که دیگر می‌توانم به بدترین گزینه‌ها هم فکر بکنم؛ چیزی که در گذشته تا بدان حد فکر نمی‌کردم.
جدا نگاه داشتن بچه‌ها از این همه ماجرا غیرممکن است و آنها بدون این که این راه را انتخاب کرده باشند، در وسط این همه ماجرا افتاده‌اند. عذاب وجدان ناشی از آن نیز، فشار مضاعفی است.
نبود حمایت‌های داخلی و بین‌المللی تحمل این همه فشار سخت و یا غیرممکن می‌کرد اما سرعت و قدرت این حمایت‌ها به نظر بسیار بیشتر از فشارهای حکومت است.
در آخر ضمن تشکر مجدد از اعضای محترم بنیاد …. تبریک خود و نسرین را به سه تن از افرادی که همزمان با او، جزو برندگان این جایزه هستند اعلام می دارم.
رضا خندان
مهر/ 99
به‌گفته اوله فون اوکسکول، مدیر اجرایی «بنیاد زیست صحیح»: «نسرین ستوده نماد مبارزه برای آزادی و عدالت در ایران است». «او، با وجود آزار و اذیت شدن و به زندان افتادن با اتهامات دروغین، نگذاشته است که رژیم ایران صدایش را خفه کند. درخواست ما آزادی فوری این مدافع فوق‌العاده حقوق بشر است که عزم راسخش گواهی فروتنانه و الهام‌بخش برای تحکیم روح بشری است.»
ستوده برای حمایت از کارش جایزه‌ای به ارزش 1 میلیون کرون سوئد دریافت خواهد کرد. همچون سال‌های گذشته، نامزدهای مورد تجلیل سال ۲۰۲۰ در یک جریان همگانی پیشنهاد شدند که در آن هرکسی می‌توانست نام اشخاص یا سازمان‌هایی را برای بررسی ارسال کند. مراسم گرامیداشت «تجلیل‌شوندگان» طی یک مراسم اهدای جوایز در تاریخ ۳ دسامبر ۲۰۲۰ بصورت مجازی برگزار خواهد شد.
سایر تجلیل‌شوندگان «روش زندگی صحیح» در سال ۲۰۲۰ عبارت‌اند از:
-
- برایان استیونسون Bryan Stevenson، وکیل حقوق مدنی از ایالات متحده آمریکا،
- لُتی کانینگهام ورن Lottie Cunningham Wren، وکیل حقوق بومیان نیکاراگوئه، و
- آلس بیالیاتسکی Ales Bialiatski، فعال مدافع دموکراسی و سازمان غیردولتی مرکز حقوق بشری «ویاسنا» از بلاروس.
- اطلاعات بیشتر درباره سایر تجلیل‌شوندگان را از اینجا کسب کنید.
- عکس‌ها و فیلم‌های مربوط به تجلیل‌شوندگان جدید را می‌توانید در اینجا ببینید.
زندگی‌نامه مختصر نسرین ستوده
حقوق بشر و اپوزیسیون سیاسی زیر نظر رهبر سرکوبگر ایران به‌شدت محدود شده است. به‌ویژه زنان به‌دلیل تفسیر سختگیرانه این کشور از قوانین اسلامی، با ظلم و محدودیت‌های زیادی مواجه هستند. علیرغم اعتراضات دموکراسی‌خواهانه در سال‌های اخیر و انتقادات شدید بین‌المللی در مورد سابقه ایران در حقوق بشر، این کشور همچنان یکی از سرکوبگرترین رژیم‌ها در سراسر جهان است.
ستوده پس از اعتراضات ضد دولتی سال ۲۰۰۹ شناخته شد، اعتراضاتی که پس از انتخابات ریاست جمهوری کشور انجام شد و «جنبش سبز» نام داشت. در حین سرکوب شدید و خشن تظاهرات از سوی دولت، ستوده از حقوق چند فعال دستگیرشده، از جمله حشمت طبرزدی، دبیرکل گروه اپوزیسیون ممنوع الفعالیت «جبهه دموکراتیک ایران»، دفاع کرد. ستوده وکالت شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، را نیز بر عهده داشت. ستوده، در مقام عضوی از سازمانی با نام «کارزار لغو گام به گام مجازات اعدام» (لگام)، برای لغو مجازات اعدام در ایران مبارزه کرده است. اخیراً، او دفاع از حقوق زنانی را بر عهده گرفت که در سال ۲۰۱۸ با برداشتن روسری در خیابان‌ها به قانون سخت و بی‌رحمانه حجاب اجباری در ایران اعتراض کرده بودند. همچنین، ستوده در مخالفت با مجازات اعدام برای افراد زیر سن قانونی که در سن زیر ۱۸ سال مرتکب جرم شده‌اند، کارزاری تشکیل داد.
از سال ۲۰۱۰ به این سو، ستوده بارها به‌دلیل تعهد سرسختانه‌اش به عدالت، زندانی شده که شامل زندان انفرادی هم بوده است. در ماه مارس ۲۰۱۹، او با اتهامات دروغین، ازجمله تشویق به «فساد و فحشا»، جمعاً به ۳۸ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شد. در جریان همه‌گیر شدن کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰، ستوده در اعتراض به ادامه بازداشت خودسرانه زندانیان سیاسی در شرایط بسیار بد زندان‌های ایران، اعتصاب غذا کرد.
مقاومت و پایداری ستوده برای تحقق حاکمیت قانون و مبارزه سرسختانه‌اش در مقابل سرکوب، او را بدل به نماد مبارزه و تلاش برای تحقق عدالت در ایران کرده است.
اطلاعات زندگینامه‌ای
محل تولد: تهران، ایران
تاریخ تولد: ۲۹ مه ۱۹۶۳
تحصیلات: دانشگاه شهید بهشتی (کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل)
تماس های رسانه‌ای
رسانه‌های بین‌المللی: اموک ببیاک، emoke.bebiak@rightlivelihood.org، +41 78 333 84 84
رسانه‌های آلمانی: جولیا ناومان و نینا تیسنفیتز، presse@rightlivelihood.org، +49 (0)170 5763 663
رسانه‌های اسپانیایی: نایلا آزیناری، nayla@rightlivelihood.org، +54 9 11 5460 9860
رسانه‌های سوئدی: یوهانس موسکین، johannes@rightlivelihood.org، +46 70 437 11 48
درباره جایزه زیست صحیح
بنای «جایزه زیست صحیح» در سال ۱۹۸۰ گذاشته شد و هدف آن رشد و تربیت شهامت انسانی لازم برای رسیدن به صلح، عدالت و پایایی برای همگان است. این جایزه با ارج نهادن به اقدامات افراد شجاع و دوراندیش و ایجاد ارتباطات تأثیرگذار در سراسر جهان، به‌دنبال شتاب بخشیدن به تغییرات اجتماعی فوری و بلندمدت است.
تاکنون، ۱۸۲ تجلیل‌شونده از ۷۲ کشور موفق به دریافت این جایزه شده‌اند.
«بنیاد زیست صحیح» واقع در استکهلم که این جایزه را اعطا می‌کند و وظیفه خود می‌داند تا با فراهم کردن حمایت بلندمدت از تجلیل‌شوندگان، صدایی رسا و سپر محافظی برای آنان باشد. اهداف اصلی این بنیاد عبارت‌اند از: معطوف کردن توجه همگانی به «تجلیل‌شوندگان» و کارشان، محافظت از «تجلیل‌شوندگان» در زمانی که جان و آزادی‌شان در خطر است، و آموزش دادن افراد با راهکارهای نوآورانه ارائه‌شده ازسوی تجلیل‌شوندگان. این بنیاد دارای «مقام مشورتی ویژه» در «شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد» است.
ویژگی خاص این جایزه آن است که هر کسی می‌تواند افراد و سازمان‌ها را برای بررسی معرفی کند. یک هیئت منصفه بین‌المللی پس از بررسی دقیق از سوی تیم تحقیقاتی بنیاد، «تجلیل‌شوندگان» را انتخاب می‌کند. برخلاف بسیاری از جوایز بین‌المللی دیگر، «جایزه زیست صحیح» فاقد هرگونه دسته‌بندی است. در اعطای این جایزه این واقعیت پذیرفته می‌شود که در تکاپو برای مواجهه با چالش‌های جهان امروز، الهام‌بخش‌ترین و قابل‌توجه‌ترین کار اغلب در هیچ دسته‌بندی استانداردی نمی‌گنجد.
